Biro Skupštine Albanije objavio je 2. juna 2021. novu uredbu o akreditaciji, smještaju i orijentaciji masovnih medija u parlamentu.
Ova nova uredba utiče na audiovizuelne, štampane i internet medije. U poređenju s postojećom uredbom odobrenom 2014. godine, ova odluka u članu 12 predviđa da akreditovani novinari/ke mogu boraviti samo u određenim prostorijama(redakcija) u zgradi parlamenta i ne mogu biti u mogućnosti da prate i izvještavaju direktno iz prostorija u kojima zasjedaju parlamentarni odbori ili Skupština.
Pored toga, član 16 predviđa da se obezbijedi pratnja akreditovanih medija tokom njihovog boravka u Skupštini. Pratnju obezbjeđuje Skupština, odnosno uglavnom zaposleni koji su odgovorni za red i sigurnosti, kao i predstavnici iz Pres kancelarije kada se procijeni da je to neophodno,
Dalje, član 17 navodi tačne prostorije u kojima se akreditovani mediji mogu kretati u zgradi parlamenta: samo u redakciji, sali za konferencije za štampu, u dvorištu i otvorenoj galeriji glavnog skupštinskog prostora. Samo novinarima/kama javnog emitera RTSH i javne novinske agencije ATSH se dozvoljava veća sloboda kretanja unutar parlamenta kao i mogućnost praćenja i izvještavanje iz prostorija u kojima zasjedaju parlamentarni odbori ili Skupština.
Član 18 predviđa da će parlament medijima omogućiti pristup video materijalima sa sastanaka.
Član 29 predviđa da narodni poslanici/ce mogu da se intervjuišu na osnovu zahtjeva koji akreditovani mediji prethodno podnose Pres kancelariji Skupštine.
„Unija je poslala zvanični zahtjev parlamentu 7. juna 2021. da pruži više detalja o sprovođenju ove uredbe i promjenama određenih članova koji bi mogli da utiču na nezavisno izvještavanje medija o parlamentarnim aktivnostima. Međutim, s obzirom na to da ne postoji jedinstveni standard Evropske unije o ovom pitanju, bilo bi prikladno razmotriti najbolje prakse i konsultovati relevantne medijske organizacije prije donošenja takvih odluka“, rekao je Aleksandar Cipa, šef Unije albanskih novinara.
„Promjene u regulativi parlamenta koje se tiču odnosa s medijima moraju biti izvršene u odgovarajućem procesu konsultacija sa civilnim društvom, medijskim organizacijama i drugim zainteresovanim stranama i bilo bi prikladno konsultovati SE, OEBS i EU u vezi s najboljim evropskim praksama. Parlament treba da povuče odluku i započne proces konsultacija”, rekla je Blerjana Bino, istraživačica SafeJournalist Mreže u Albaniji.
Mreža SafeJournalists, koja predstavlja više od 8.200 medijskih profesionalaca na Zapadnom Balkanu, solidarna je sa albanskim kolegama i izražava zabrinutost zbog takvog ponašanja zakonodavnih zvaničnika, koje bi moglo ugroziti slobodu medija.
Zahtijevamo od albanskog parlamenta da povuče ovu odluku i pridržava se procesa konsultacija, jer takvi propisi imaju direktan uticaj na izvještavanje nezavisnih medija, slobodu izražavanja i transparentnost, te se mora odobriti tek nakon odgovarajuće konsultacije sa zainteresovanim stranama u medijima, civilnom društvu i srodnim sektorima. Konačno, s obzirom na to da razni nezavisni izvještaji izražavaju zabrinutost zbog stanja transparentnosti i odgovornosti javnih institucija, uključujući i parlament, ova odluka će najvjerovatnije dalje uticati na nivo transparentnosti parlamenta. Stoga je ključno da parlament ojača transparentnost i učešće zainteresovanih strana, a takođe je relevantan i sami način upravljanja odnosima sa medijima.
Mreža SafeJournalists će obavijestiti sve relevantne domaće i međunarodne aktere o ovom slučaju.
Svaki napad na novinare/ke je napad na javni interes, demokratiju i prava svih građana.
Skoplje – Beograd – Podgorica – Priština – Sarajevo – Zagreb, 09.06.2021.
Udruženje novinara Kosova
Udruženje novinara Makedonije
Udruženje BH novinari
Hrvatsko novinarsko društvo
Nezavisno udruženje novinara Srbije
Sindikat medija Crne Gore
, ,